Müzaribənin hüquqi xüsusiyyətləri

Əbu Hənifə, Şafi'i və Əhməd ibn Hənbələ görə, müzaribə müqaviləsi bağlayıcılıq ifadə etmir. Tərəflərdən hər biri istədiyi zaman müqaviləni ləğv edə bilər. Bu, varislərə də keçmir. Çünki müzaribə başqasının malı üzərində onun icazəsi ilə davranmaqdır. Ancaq ləğv edərkən əsas kapitalın nağd şəkildə olması lazımdır. Əgər əsas kapital ticarət mallarından ibarətdirsə, Hənəfilərə görə bu, ləğv edilməz.

Şafi'i və Hənbəlilərə görə, müzaribə, əsas kapital ticarət malı halında ikən ləğv edilərsə, tərəflər bu malları satmaq və ya bölüşdürmək barədə razılığa gələrlərsə, ləğv caiz olar. İşlədən şəxs müzaribə malını pula çevirmək istəsə, kapital sahibi qarşı çıxarsa, kapital sahibi satışa məcbur edilir. Çünki işlədən şəxsin haqqı qazancdadır və bu da ticarət malının pula çevrilməsi ilə ortaya çıxır. [1] 

Bu vəziyyətə görə, müddəti təyin edilməmiş olan müzaribə müqaviləsində tərəflər müqaviləni istədikləri vaxt ləğv edə bilərlər. Ancaq bunun tərəflərin ziyanına olmaması lazımdır.


[1]  əl-Käsäni, a.g.e, VI, 109; ibn Rüşd, Bidayətü’l-Müctəhid, II, 237; əş-Şirazi, əl-Mühəzzəb, I, 388.


Qaynaq: Hamdi Döndüren - Delilleri ile Ticaret ve İktisat İlmihali / Erkam Yayın /  Baskı Tarihi: İstanbul / 2016 

Müzaribənin növləri